Психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттеріқызметінің Типтік ережелері

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігінің Бұйрығына

  «___» ____2015жыл

№__бұйрығына 5қосымша

Психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттеріқызметінің

Типтік ережелері

1. Жалпы ережелер

1. Психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттердің аталмыш Типтік Ережелері (әріде - Ережелер) ведомостық жабдықтар мен меншік түрлерінен тәуелсізПсихологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттердің(әріде-ППТК) қызмет тәртібін анықтайды.

2. ППТК  арнайы түзетуші топтық, шағын топтық және жекелей дамытушы бағдарламаларды жүзеге асырушы арайы білім беру ұйымдарының бірі болып табылады және ол мүмкіндігі шектеулі балаларға кешенді  психологиялық-педагогикалық көмек көрсету үшін құрылады.

3. ППТК өз қызметінде 2007 жылдың 27 шілдесіндегі ҚР «Білім туралы» заңын, аталмыш Типтік бағдарламаларды, КППК Жарғысын (әріде Жарғы), сонымен қатар өзге де нормативтік құқықтық актілерді басшылыққа алады.

4. ППТК міндеттері:

1) Есту (КИ), көру, сөйлеу қабілеті, тірек-қимыл аппараты, өзін-өзі ұстауы, мінез-құлқы, танымдық қабілеті бұзылған, білім алуы қиын, күрделі бұзылыстарға ұшыраған балаларға кешенді психологиялық-педагогикалық көмек көрсету;

2) Мамандардың пәнаралық командасымен бала мәселесін жан-жақты кешенді зерттеу, командалық бағалау арқылы баланың психологиялық, түзеу-педагогикалық және әлеуметтік көмек көрсету бойынша қажеттілігін анықтау;

3) Бала дамуының әлеуметтік жағдайын есепке ала отырып, жекелей дамытушы бағдарламаларды жасау және құру;

4) Топтық, шағын топтық және жекелей сабақ формасындағы түзеу-дамытушы білім беруді жүзеге асыру;

5) Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық қолдауға байланысты жалпы білім беретін ұйым педагогтарына көмек көрсету.

ППТК қызметін ұйымдастыру

5. ППТК облыс әкімінің шешімімен ауылдық және қалалық аудан орталықтарындағы құрылады.

6. ППТК төмендегідей балаларға көмек көрсетеді:

-0ден 3 жас аралығындағы даму мүмкіндігі шектеулі балаларға;

-Мектепке дейінгі арнайы ұйымдарға бармайтын  3 пен 7 жас аралығындағы мүмкіндігі шектеулі балалар;

-Мектепке жасындағы,  арнайы ұйымдарға бармайтын  7 ден 18 жас аралығындағы мүмкіндігі шектеулі балалар, олар жалпы білім беретін ұйымдарда және білім беру ұйымдарының түзеу-педагогикалық көмегінсіз үйде білім алатын балалар;

7. ППТК 0 мен 18 жас аралығындағы мүмкіндігі шектеулі балалардың келесі категориясына психологиялық-педагогикалық көмек көрсетеді:

1)есту қабілеті бұзылған балалар (естімейтін, нашар еститін және кейін келе естімей қалған балалар);

2) көру қабілеті бұзылған балалар  (көрмейтін, мүлдем көрмейті және кейін келе көрмей қалғандар);

3) тірек-қимыл аппараты қызметінің бұзылуы;

4) сөйлеу дамуы кешеуілдеген балалар (0 ден 3 жас аралығындағы балалар);

5) ақыл ойы шектелуінің әрқилы деңгейде көрінуі;

6) психикалық дамуы шектелген;

7) сөйлеуінде бұзылыстары бар балалар (1-3 деңгейде сөйлеу жағдайының жалпы дамымай қалуы);

8) кохлеарлы имплантантты;

9) аутистикалық спектрде бұзылыстарға ұшыраған және өзге эмоционалды-ерікті бұзылыстарға ұшыраған балалар;

9)күрделі бұзылыстарға ұшыраған балалар, соның ішінде көру және есту қабілеті бұзылған балалар.

8. ППТК ата-аналардың (заңды өкілдер) қалауымен түзету-білім беру сипатындағы қосымша ақылы қызмет көрсетіледі. Ақылы түзетуші-білім беретін қызмет көрсетуді жүзеге асыратын ППТК-ның өзара қарым-қатынасы келісімшартпен реттеледі, онда оқыту мерзімі, төлемақы мөлшері көрсетіледі. Мұнда негізі түзетуші-білім беруші және өзге де қызметтердің сапасының қысқаруына және төмендеуіне жол берілмейді.

Түзеу-дамыту үрдісін ұйымдастыру

9. Түзету-дамыту тұрғысынан білім берудің мазмұны балалардың жекелей мүмкіндіктері мен психофизикалық және сөйлеуін дамытудың ерекшелігіне байланысты жасалатын жекелей дамытушы бағдарламамен (ЖДБ) анықталады (1қосымша). ЖДБ бала дамуының негізгі сферасын қамтиды: сөйлеу, танымдық, әлеуметтік-эмоционалдық, моторлы және өзі-өзіне қызмет көрсетуі.

ЖДБ құру үшін бала психофизикалық жағдайына командалық бағалау жүргізіледі. Командалық бағалау – баланы түзету жұмыстарының басым бағыттарын анықтау үшін  мамандар командасының баланы кешенді түрде тексеруі болып табылады (дефектологтар,  олигофренопедагогтар, сурдопедагогтар, тифлопедагогтар, мұғалім-логопедтер, психологтар, әлеуметтік педагогтар және т.б. ).

10. Түзету тұрғысынан балаға көмек көрсетудің жекелей дамытушы бағдарламасы ППТК меңгерушісімен бекітіледі.

11. ППТК –дағы түзету-дамыту үрдісін ұйымдастыру оқу, жылдық, күнтізбелік жоспармен және сабақ кестесімен реттеледі.

12. ППТК-дағы мүмкіндігі шектеулі балаларға түзету-дамыту тұрғысынан оқытуды ұйымдастырудың формалары: жекелей, шағын топтық және топтық сабақтар, кеңес беру сабақтар.

13. Сабақтың ұзақтығы баланың жасына байланысты және Оқу жоспарына сәйкес өтеді:

- жекелей сабақтар  – 35- 45 минут

- мектепке дейінгі жастағы кішкентай балаларға арналған топтық сабақтар - 30-35 минут,

 - мектепке дейінгі және мектеп жасындағы балаларға арналған топтық сабақтар– 45 минут.

14. Оқу жоспарына және түзеу-білім беру үрдісін ұйымдастырудың жекелей-дамытушы бағдарламасына сәйкес ППТК-да жекелей және топтық сабақтар үшін арнайы жабдықтар мен ғимарат қажет (дефектологтар,  олигофренопедагогтар, сурдопедагогтар, тифлопедагогтар, мұғалім-логопедтер,кабинеттері,  Монтессори кабинеті;  көрі, есту қабілеттері бұзылған балаларға арналған көзді түзету және естуді қабылдау кабинеттері; сенсорлы және жұмсақ бөлмелер);

15. Балаларды ППТК бағыттау және қабылдау ата-ананың (заңды өкілері) келісіміменжасалған ППТК-ның қорытындысы бойынша іске асады.

Баланы қабылдау кезінде ата-ана (заңды өкілері) мен ППТК атынан  меңгеруші  арасында екі жақтың құқықтары мен міндеттемелері көрсетілген келісімшарт жасалынады. 

ППТК-дан балаларды шығару ППТК мен ата-ана (заңды өкілдері) арасындағы  келісімшарттың уақыты біткен жағдайда немесе баланың сабаққа қатысуына кедергі болатындай денсаулық жағдайы туралы медициналық қорытынды негізінде жүзеге асады.

16. ППТК-дағы штаттағы қызметтің негізгі бағыттары мен мазмұнына байланысты дефектолог, (олигофренопедагог, логопед-мұғалім, сурдопедагог, тифлопедагог) психолог, әлеуметтік педагог және т.б. қызметтері қарастырылады.

17. ППТК-да түзеу жұмыстарын арнайы педагогика аумағында жоғары кәсіби білім алған педагогтар немесе арнайы педагогика және психология бойынша қайта дайындау курстарынан өткен педагогтар жүзеге асырады.

18. ППТК басқару ҚР заңнамасына, ППТК Жарғысы мен Ережелеріне сәйкес меңгерушімен жүзеге асырылады.

1 Қосымша

Жекелей дамытушы бағдарлама

I. Төлқұжаттық бөлім

1.1. Бала және оның отбасы туралы мәліметтер

Баланың ата тегі:         

Аты :                                          

Орталыққа келген күні    

Туған күні, айы, жылы

Мекен-жайы:

Телефоны:                           

Ата-анасы:

Анасы:                                 

Жасы:                                Білімі

Жұмыс орны:

Әкесі:                                  

Жасы:                                  Білімі

Жұмыс орны

Басқа балаллары:                

Бала тәрбиесіне қатысатын басқа адамдар:  

Басқа білім беру мекемелеріне баруы:         

Ана тілі:                                       

Тұрмыстағы қолданыс тілі:       

Оқу тілі:

Оқыту түрі:

Мүгедектігі (себебі, уақыты):  

ПМПК тұжырымы:       

Ата-анасының талабы:

ПМПК мамандарының ұсынысы:

1.2. Бюджеттік қаржыландыру аясындағы көрсетілетін т

үзету көмек түрлерін есепке алу

Баланың аты-жөні: 

Тұжырым:

Жауапты маманның аты-жөні:

Мамандардың қызмет көрсететін уақыты:   

№     кезең                          ______/________      №     кезең _____/________

№     кезең                          ______/________      №     кезең____/________

Мемлекеттік білім беру стандарты аясында көрсетілетін түзету көмегінің түрлері

Ұсынылған

Орындалған

Айында көрсетілетін қызмет саны

Сабақтың ұзақтығы

Айында көрсетілетін қызмет саны

Қаңтар

Ақпан

Наурыз

Сәуір

Мамыр

Маусым

Шілде

Тамыз

Қыркүйек

Қазан

Қараша

Желтоқсан

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Толық күндік топтарға бару

Қысқа мерзімді топтарға бару

Логопедтің сабағы (жекеше)

Логопедтің сабағы (шағын топпен)

Арнайы педагогтың сабағы (жекеше)

Арнайы педагогтың сабағы (шағын топпен)

Психологтың сабағы (жекеше)

Психологты сабағы (шағын топпен)

Отбасына арналған кеңестер

Музыкалық-ритмикалық сабақтар (шағын топпен)

Психофизикалық жағдайға командалық баға

Әлеуметтік педагог сабақтары

ЕФК дәрігері

Жылына 2 рет

Невролог дәрігері

Жылына 2 рет

ЕФК (шағын топпен)

ЕФК (жекеше)

Бала дәрігері

Көрсеткіш бойынша

Физиотерапевт дәрігері

Көрсеткіш бойынша

Массаж

Көрсеткіш бойынша

Физиоемдеу

Көрсеткіш бойынша

Бейімдеу  орталығының төрайымы: ________________

1.3. Бюджеттік емес қаржыландыру аясындағы көрсетілетін

түзету көмек түрлерін есепке алу

Баланың аты-жөні:

Аңғарым:

Жауапты маманның аты-жөні:

Мамандардың қызмет көрсететін уақыты:   

№     кезең                          ______/________      №     кезең _____/________

№     кезең                          ______/________      №     кезең____/________

№     кезең                          ______/________      №     кезең  ___/________

Мемлекеттік білім беру стандарты аясында көрсетілетін түзету көмегінің түрлері

Ұсынылған

Орындалған

Айында көрсетілетін қызмет саны

Сабақтың ұзақтығы

Айында көрсетілетін қызмет саны

Қаңтар

Ақпан

Наурыз

Сәуір

Мамыр

Маусым

Шілде

Тамыз

Қыркүйек

Қазан

Қараша

Желтоқсан

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Толық күндік топтарға бару

Қысқа мерзімді топтарға бару

Логопедтің сабағы (жекеше)

Логопедтің сабағы (шағын топпен)

Арнайы педагогтың сабағы (жекеше)

Арнайы педагогтың сабағы (шағын топпен)

Психологтың сабағы (жекеше)

Психологты сабағы (шағын топпен)

Отбасына арналған кеңестер

Музыкалық-ритмикалық сабақтар (шағын топпен)

Психофизикалық жағдайға командалық баға

Әлеуметтік педагог сабақтары

ЕФК дәрігері

Жылына 2 рет

Невролог дәрігері

Жылына 2 рет

ЕФК (шағын топпен)

ЕФК (жекеше)

Бала дәрігері

Көрсеткіш бойынша

Физиотерапевт дәрігері

Көрсеткіш бойынша

Массаж

Көрсеткіш бойынша

Физиоемдеу

Көрсеткіш бойынша

Бейімдеу

орталығының төрайымы: ________________

1.4. Баланың орталықта болу есебі

Кезең нөмірі

Жоспар бойынша болу уақыты

Жекеше дамыту бағдарламасындағы өзгерістер

Себептері

Маманның қолы

Бейімдеу

орталығының төрайымы: ________________

II. Бала туралы ақпаратты жинау

2.1 Бала дамуының қысқаша тарихы

Қимыл-қозғалыс дамуы:

Мойын ұстау:______     отыру:______    еңбектеу: _______    жүру_______ай

Сөйлеу тілінің дамуы

Былдыр:  ________________________________________________

Ересек адамның сөзін түсіну:  _______________________________________________

Сөздерді айту: ____________________________________________________________

Алғашқы сөздер тіркестері: _________________________________________________

Психикалық дамуы:

Жандану кешені: __________________________________________________________

Ұқыптылық пен өзіне өзі қызмет көрсетуі: ____________________________________

Затпен алғашқы іс-әрекеттері: _______________________________________________

Процессуальды ойын:  ______________________________________________________

Оқиғалы ойын:_____________________________________________________________

Оқиғалы-рольді ойын: ______________________________________________________

Отбасы анамнезі:  ______________________________________________________

Жекеше бағдарлама бойынша жұмыс істейтін мамандар тобы:

Аты-жөні

Қолы

Жауапты маман

Психолог

Арнайы педагог

Логопед

Невролог дәрігері

ЕФК дәрігері

Қимылды дамыту педагогы

Әуенді ритмика жөніндегі педагог

Бала дәрігері

Физиотерапевт

Массажист

Әлеуметтік педагог

Тәрбиеші – педагог

2.3. Психофизикалық дамуын топтық бағалаудың хаттамасы

(баланың еркін іс-әрекеті мен берілген тапсырмаларға реакциясын сипаттау)

№

Топ құрамы

Өткізу уақыты

Келісемін

Қолы

Ата-анасы:

2.4. Түзете-дамыта оқытудың басталу кезеңіндегі баланың психофизикалық даму жағдайы:

Дамудың әлеуметтік жағдайы

( отбасының ішкі қарым-қатынасы, отбасы сыртындағы қарым-қатынас)

Психологиялық келелі мәселелер

2.4.3. Сөйлеу тілінің дамуы:

(артикуляция аппаратының жағдайы, дыбыс шығару, фонетикалық есту қабілеті, импрессивті сөйлеу тілі, байланысты , ауызша және жазбаша сөйлеу тілі)

2.4.4. Білім мен іс-әрекетті орындау тәсілдерінің қоры

(түсінік пен білім беру қоры, ойын, қызмет, конструктивті қызметі)

2.4.5. Өзіне-өзі қызмет көрсету дағдылары

2.4.6. Моторика (ірі, ұсақ)

Бекітемін: « ____ »                      200__ж.

Әдіскер (қолы) _________________

III. Түзете-дамыта оқытудың мазмұны

3.1 Түзете-дамыту бағдарламасы

Бағдарламаның құрылу уақыты:_________                                                           

Баланың аты-жөні: _____________________жасы:__________

Оқу кезеңі

Түзетудің негізгі  мақсаттары

Міндеттері

Мақсатқа жету

Мамандар (саласы) ______________________________________________________________

3.2. Түзету сабақтары кезеңі аяқталған кездегі баланың психофизикалық даму жағдайы (Iкезең, II кезең, III кезең)

3.3. Түзету көмегінің нәтижелері

Балл бойынша бағалау(-1 – нашарлау; 0 – өзгеріссіз, 1 –жақсаруы; 2 – мақсаттың толық орындалмауы, 3 – мақсаттың орындалуы): ____________________________

Орталықтағы түзете-оқытудың аяқталу уақыты_______________________________

Қайда жіберілді (шығарылуы)              __________________________________________

 2. Мамандардың шығарған қорытындысы: